ರೋಗಗ್ರಸ್ಥವಾಗುತ್ತಿರುವ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು; ಅವುಗಳನ್ನು ನಾವು ನಂಬಬಹುದೇ?
ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ರೋಗಗಳ ಭೀತಿ ಭಾರತವನ್ನು ಕಾಡುತ್ತಿದೆ. ಕೋವಿಡ್ -19 ಅತ್ಯಂತ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ. ಇದೇ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ನಾವು ನಮ್ಮ ಮಾಧ್ಯಮಗಳನ್ನು ನಂಬಬಹುದೇ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಯೂ ಕಾಡುತ್ತಿದೆ. ಕಾರಣ, ಮಾಧ್ಯಮಕ್ಕೂ ಕೆಲವು ಸೋಂಕು ತಗುಲಿದ್ದು, ಟಿಆರ್‌ಪಿ ಗೀಳು, ದ್ವೇಷ ಪ್ರಚಾರ ಬೇರೂರಿದೆ. ಇದು ಸುದ್ದಿ ವಾಹಿನಿಗಳಿಗಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ, ದಿನಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲೂ ಇದೆ.
ಸುದ್ದಿ ಚಾನೆಲ್‌ಗಳು ಸುದ್ದಿ ಅಥವಾ ಸುದ್ದಿ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಆಧಾರದಲ್ಲಿ ವರದಿ ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡುವುದನ್ನು ಬಹಳ ಹಿಂದೆಯೇ ನಿಲ್ಲಿಸಿವೆ. ನಕಲಿ ಸುದ್ದಿ, ದ್ವೇಷ ಪ್ರಚಾರ, ಮಾಧ್ಯಮ ಪ್ರಯೋಗಗಳು, ಸಮುದಾಯಗಳನ್ನು ಧ್ರುವೀಕರಿಸುವುದು, ಜನರು ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವಗಳನ್ನು ರಾಕ್ಷಸೀಕರಿಸುವುದು ಅಥವಾ ಸುಳ್ಳುಗಳನ್ನು ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡುವುದರ ಮೂಲಕ ಟೆಲಿವಿಷನ್ ರೇಟಿಂಗ್ ಪಾಯಿಂಟ್‌ಗಳನ್ನು (ಟಿಆರ್‌ಪಿ) ಗಳಿಸುವುದು ಅವರ ಏಕೈಕ ಗುರಿಯಾಗಿದೆ.
ಟಿಆರ್‌ಪಿಗಳ ಅನ್ವೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ, ಚಾನಲ್‌ಗಳು ಪಾಯಿಂಟ್‌ಗಳ ಕೊರತೆಯಿದ್ದಾಗ, ಅದನ್ನು ನಕಲಿ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಲು ಮುಂದಾಗಿದ್ದರು. ಅದರ ಹಿಂದಿನ ಉದ್ದೇಶವೆಂದರೆ ಲಾಭಗಳಿಸುವುದೇ ಹೊರತು ನೈಜ ಸುದ್ದಿ, ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಅಥವಾ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೇವಾ ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮವನ್ನು ನಡೆಸುವುದಲ್ಲ. ಹಾಗಾಗಿಯೇ ಆರೋಪಿಗಳು ಅಥವಾ ಶಾಪಗ್ರಸ್ತ ಚಾನೆಲ್‌ಗಳು ಅವರು ‘ಸುದ್ದಿ’ಯೊಂದಿಗೆ ವ್ಯವಹರಿಸುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಟಿಆರ್‌ಪಿ ಪಾಯಿಂಟ್‌ಗಳ ಕೊರತೆಯನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಲು ಹೋದರು.
ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: ಸುಳ್ಳನ್ನೇ ಭಿತ್ತರಿಸಿ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಯ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟುವುದೇ ಮಾಧ್ಯಮದ ಕೆಲಸ: ಉಮರ್ ಖಾಲಿದ್
ಈಗ ಪೊಲೀಸರು, ಸರ್ಕಾರಗಳು, ಸಿಬಿಐ, ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳು ಹಾಗೂ ಮಾಧ್ಯಮಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು, ಹಣಕಾಸು ಒದಗಿಸಲು, ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಮುಂದಾಗಿದ್ದವರೆಲ್ಲರೂ ಈ ವಿಷಯವನ್ನು ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಪಕ್ಷಪಾತದ ಪರಿಗಣನೆಗಳಿಂದ ತನಿಖೆ ನಡೆಸಲು ನಿರ್ದೇಶಿಸಬಹುದು; ಆಯ್ದ ಕಾನೂನು ಕ್ರಮ ಆಶ್ಚರ್ಯಕರವಲ್ಲ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಜಾಹೀರಾತುದಾರರು ಸತ್ಯವನ್ನು ತಳಿದುಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಲ್ಲ.
ಈ ಮಧ್ಯೆ, ವಿಷಕಾರಿ ಸುದ್ದಿಗಳನ್ನು ಬಿತ್ತುವ, ದ್ವೇಷವನ್ನು ಹರಡುವ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಜಾಹೀರಾತುಗಳನ್ನು ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳುವ ಮೂಲಕ ಜಾಹೀರಾತುದಾರರು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಕಡಿಮೆ ರೇಟಿಂಗ್ ಹೊಂದಿರುವ ಚಾನಲ್‌ಗಳು ತಮ್ಮ ಪಾಯಿಂಟ್‌ಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಇಂತಹ ಯಾವುದೇ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಲು ಬಯಸುವುದಿಲ್ಲ. ಅವು ವಿಷಕಾರಿ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಗಳನ್ನು ದೂರವಿಡಲು ಜಾಹೀರಾತುದಾರರನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಿವೆ.
ಕಡಿಮೆ ರೇಟಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಜಾಹೀರಾತುದಾರರನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಟಿವಿ ಚಾನೆಲ್‌ಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ, ಮುದ್ರಣ ಮಾಧ್ಯಮವು ಟಿಆರ್‌ಪಿ ಹಗರಣವನ್ನು ಹೊದ್ದುಕೊಂಡಿದೆ. ವೃತ್ತಪತ್ರಿಕೆ ವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿರುವವರು ಪತ್ರಿಕೆಯ ಚಲಾವಣೆ ಮತ್ತು ಓದುಗರ ಅಂಕಿ ಅಂಶಗಳ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಮುಕ್ತ ಮತ್ತು ಪಾರದರ್ಶಕವಾಗಿದ್ದಾರೆಯೇ? ಅಥವಾ ಟಿಆರ್‌ಪಿ ಫಿಕ್ಸಿಂಗ್ ಒದಗಿಸಿದ ಅವಕಾಶದ ಕೊರತೆಯೇ ಮುದ್ರಣ ಮಾಧ್ಯಮವನ್ನು ಈ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಇಳಿಸುವುದನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತಿದೆಯೇ?
ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಓದುಗರ ಸಮೀಕ್ಷೆ (ಐಆರ್ಎಸ್) ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ನೋಡಿದರೆ, ಪತ್ರಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ನಿಯತಕಾಲಿಕೆಗಳ ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಸರಣ ತಂತ್ರಗಳ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಟಿವಿ ಚಾನೆಲ್‌ಗಳಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಹೊಂದಾಣಿಕೆ ಹೊಂದಿಲ್ಲ.
ಮುದ್ರಣ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿನ ದೊಡ್ಡ ಹೆಸರುಗಳು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಟಿವಿ ಚಾನೆಲ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ; ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗುತ್ತಿವೆ. ಟಿಆರ್‌ಪಿ ಓಟದಲ್ಲಿ ಈ ಚಾನೆಲ್‌ಗಳು ಕೂಡ ಹೆಚ್ಚು. ಗುಂಪಿನ (ಗ್ರೂಪ್‌) ಪ್ರಕಟಣೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಲೋಗೊಗಳು ಮತ್ತು ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಅವರು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಟಿವಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸದ ಪತ್ರಿಕೆಗಳು ಓದುಗರ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಉಳಿಯುವುದಿಲ್ಲ. ಹಾಗಾಗಿ ಟಿವಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪತ್ರಿಕೆಗಳಿಂದ ಅವುಗಳ ಪ್ರಸರಣ ಕಡಿಮೆ ಇರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಐಆರ್ಎಸ್ ಹೇಳುತ್ತಿದೆ.
ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: ನೈಜ ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮ ಮತ್ತು ಟಿಆರ್‌ಪಿ ಗೀಳಿನ ಬಕೆಟ್‌ ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸ!
ದಿ ಹಿಂದೂ ನಂತಹ ಪತ್ರಿಕೆಗಳು ಐಆರ್ಎಸ್ ವರದಿಗಳನ್ನು, ಅದರ ಹಾಸ್ಯಾಸ್ಪದ ತೀರ್ಮಾನಗಳು ಮತ್ತು ತಪ್ಪಿಸಬಹುದಾದ ತಪ್ಪುಗಳ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದ ವರ್ಷಗಳಿವೆ. ಐಆರ್ಎಸ್ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳು ವಾಸ್ತವ ಸಂಗತಿಗಳು ಮತ್ತು ಅಂಕಿ ಅಂಶಗಳಿಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿದ್ದ ಉದಾಹರಣೆಗಳಿವೆ. ಆದರೆ, ಅನುಕೂಲಕರ ಐಆರ್ಎಸ್ ತೀರ್ಮಾನಗಳಿಂದ ಪ್ರಯೋಜನ ಪಡೆಯುವ ಪತ್ರಿಕೆಗಳು ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಉದ್ದೇಶ ಮತ್ತು ಫಲಿತಾಂಶವು ಅಸಮರ್ಪಕತೆ ಮತ್ತು ಸಂಶಯಾಸ್ಪವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಎಂದಿಗೂ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ.
ಐಆರ್ಎಸ್ ವಿವಾದಾಸ್ಪದವಾಗಲು ಹಲವು ಕಾರಣಗಳಿವೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಐಆರ್‌ಎಸ್ನ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಮಾದರಿಯ ಗಾತ್ರ ಸಣ್ಣದು. ಆ ಸಣ್ಣ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಉತ್ಪ್ರೇಕ್ಷಿತ ತೀರ್ಮಾನಗಳಿಗಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಓದುವ ಸಮಯ ಮತ್ತು ವಿಭಾಗಗಳಿಗೆ ಗಮನ ಕೊಡುವಂತಹ ಮೆಟ್ರಿಕ್‌ಗಳು ಕಾಣೆಯಾಗಿವೆ; ಕೆಲವು ಸಮಯಗಳಲ್ಲಿ, ಓದುಗರ ಸಂಖ್ಯೆ ಮತ್ತು ಮುದ್ರಣದ ಪ್ರಮಾಣವು ನಗಣ್ಯ ಅನುಪಾತದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಲಾಭದ ಅಂತಹ, ಓದುಗರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ನಷ್ಟದ ಬಗ್ಗೆ ನಿಖರತೆ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಹೀಗಾಗಿ, ಐಆರ್ಎಸ್ ಸಮೀಕ್ಷೆಯು ಓದುಗರು, ಜಾಹೀರಾತುದಾರರು ಮತ್ತು ಪ್ರಕಾಶಕರ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತದೆಯೇ ಎಂಬುದು ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶವಾಗಿದೆ.
ಈಗ ಐಆರ್ಎಸ್ ಡಿಜಿಟಲ್ ಓದುಗರನ್ನೂ ಗಣನೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂಬ ಬೇಡಿಕೆಗಳಿವೆ. ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಈ ವರ್ಷ ಪತ್ರಿಕೆ ಪ್ರಸಾರ ಮತ್ತು ಆದಾಯವು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿದೆ. ಹೆಚ್ಚು ಮುಖ್ಯವಾದ ಪ್ರಸರಣ, ಆದಾಯ ಮತ್ತು ಓದುಗರ ಸಂಖ್ಯೆಯು ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ಮೇಲಿನ ನಂಬಿಕೆ ಕುಸಿದಿರುವುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ.
ಸಂಸತ್ತು, ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ರಂಗಗಳು, ಭಾರತದ ವೈವಿಧ್ಯತೆ, ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಮತ್ತು ಬಹುತ್ವವೂ ಅನಾರೋಗ್ಯದಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿರುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪತ್ರಿಕಾ ಮತ್ತು ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವೂ ಕಣ್ಮರೆಯಾಗಿದ್ದು, ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ಮೇಲಿನ ನಂಬಿಕೆ ಕುಸಿದು ಬಿದ್ದಿದೆ.
ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: ಪಾಕ್ ಸಿವಿಲ್‌ವಾರ್ ಸುದ್ದಿ: ಭಾರತೀಯ ಮಾಧ್ಯಮಗಳನ್ನು ಟ್ರೋಲ್ ಮಾಡಿದ ಪಾಕಿಸ್ತಾನೀಯರು!
