Fact Check: ಬಾಳೆಹಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಹೆಲಿಕೋಬ್ಯಾಕ್ಟರ್ ಎಂಬ ಹುಳುವಿದ್ದು, ಅವು ಮನುಷ್ಯ ಮೆದುಳನ್ನು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ ಎಂಬುದು ಸುಳ್ಳು!
ಸೋಮಾಲಿಯಾ ಬಾಳೆಹಣ್ಣುಗಳು ಹೆಲಿಕೋಬ್ಯಾಕ್ಟರ್ ಎಂಬ ಹುಳುವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ ಎಂಬ ಹೇಳಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ವೀಡಿಯೊವೊಂದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣದಲ್ಲಿ ವೈರಲ್ ಆಗುತ್ತಿದೆ. ಬಾಳೆಹಣ್ಣನ್ನು ಸೇವಿಸಿದ 12 ಗಂಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಆ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಮೆದುಳು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ಆತ ಸಾಯುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ಪೋಸ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪೋಸ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾಗಿರುವ ಪ್ರತಿಪಾದನೆಯ ಸತ್ಯಾ-ಸತ್ಯತೆಯನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸೋಣ.
ಪ್ರತಿಪಾದನೆ: ಸೊಮಾಲಿಯಾ ಬಾಳೆಹಣ್ಣುಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಲಿಕೋಬ್ಯಾಕ್ಟರ್ ಎಂಬ ಹುಳುಗಳಿದ್ದು, ಅದನ್ನು ಸೇವಿಸಿದ 12 ಗಂಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಮನುಷ್ಯ ಮೆದುಳು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯತೆಯಿಂದ ಸಾಯುತ್ತಾನೆ ಎಂಬ ಹೇಳಿಕೆಯುಳ್ಳ ವಿಡಿಯೋ.ಸತ್ಯ: ಹೆಲಿಕೋಬ್ಯಾಕ್ಟರ್ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾ. ಅದು ಹುಳು ಅಲ್ಲ. ವೈರಲ್ ಆಗುತ್ತಿರುವ ಈ ವಿಡಿಯೋ ಅಬುಧಾಬಿಯಲ್ಲಿಯೂ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲಿನ, ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಆಹಾರ ಸುರಕ್ಷತಾ ಪ್ರಾಧಿಕಾರವು ವೀಡಿಯೋ ಸುಳ್ಳು ಮಾಹಿತಿಯೊಂದಿಗೆ ವೈರಲ್ ಆಗಿದೆ. ಆ ವಿಡಿಯೋವನ್ನು ತಪ್ಪು ಸಂದೇಶಗೊಂದಿಗೆ ತಪ್ಪಾಗಿದೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಪೋಸ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಪ್ರತಿಪಾದನೆ ತಪ್ಪಾಗಿದೆ.
ವೀಡಿಯೊದ ಸ್ಕ್ರೀನ್ಶಾಟ್ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ರಿವರ್ಸ್ ಇಮೇಜ್ ಮೂಲಕ ಹುಡುಕಿದಾಗ, ಅದೇ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪರ್ಷಿಯನ್ ಲೇಖನವು ದೊರೆತಿದೆ. ಆ ಲೇಖನದ ಪ್ರಕಾರ, ಈ ವೈರಲ್ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಇರಾನ್ ಸೈಬರ್ಸ್ಪೇಸ್ನಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಇರಾನ್ಗೆ ಬಾಳೆಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಸೊಮಾಲಿಯಾದಿಂದ ಆಮದು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಆಹಾರ ವಿಷಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಪಿಎಸ್ಡಿ ಮಾಡಿರುವ ಡಾ.ಹಾಜಿ ಮೊಹಮ್ಮದಿ ಅವರು, ‘ಹೆಲಿಕೋಬ್ಯಾಕ್ಟರ್’ ಎಂಬುದು ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾದ ಹೆಸರು ಮತ್ತು ಹುಳು ಅಲ್ಲ. ಹುಳುಗಳು ನಿಜವೆಂದು ಭಾವಿಸಿದರೂ, ಅವು ಮನುಷ್ಯರಿಗೆ ರೋಗಕಾರಕವಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಲೇಖನವು ವೀಡಿಯೊದ ದೃಢೀಕರಣವನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ.
ಈ ವಿಡಿಯೋ ಪಶ್ಚಿಮ ಏಷ್ಯಾದ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ವೈರಲ್ ಆಗಿದೆ. ವೈರಲ್ ಆಗಿರುವ ಈ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಅಬುಧಾಬಿಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ನಿರಾಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ವಿಡಿಯೋ ಜೊತೆಗಿರುವ ಸಂದೇಶವು ‘ಸುಳ್ಳು ಮತ್ತು ದಾರಿತಪ್ಪಿಸುವ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು’ ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಖಚಿತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅಬುಧಾಬಿ ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಆಹಾರ ಸುರಕ್ಷತಾ ಪ್ರಾಧಿಕಾರವು ವೈರಲ್ ವಿಡಿಯೋ ತಪ್ಪಾಗಿದೆ. “ವೀಡಿಯೊದಲ್ಲಿ ತೋರಿಸಿರುವಂತೆ ಹಣ್ಣುಗಳೊಳಗಿನ ಹುಳುಗಳು ಮನುಷ್ಯನ ಜೀವನ ಚಕ್ರವನ್ನು ಅಂತ್ಯಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ ಎಂಬುದು ಸತ್ಯವಲ್ಲ” ಎಂದು ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡಿದೆ.
#ADAFSA: The viral video on social media about Somali bananas is incorrect.#UAE_BARQ_EN pic.twitter.com/QdQZ2K83Qm
— UAE BARQ (@UAE_BARQ_EN) November 1, 2021
ಈ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು WhatsApp ನಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ, ಡಾ. ಫಹದ್ ಅಲ್-ಖುದೈರಿ ಅವರು ಈ ಹೇಳಿಕೆಗಳು ಸುಳ್ಳು ಎಂದು ಟ್ವೀಟ್ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಹೆಲಿಕೋಬ್ಯಾಕ್ಟರ್ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾ ಮತ್ತು ಪೋಸ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ಹೇಳಿರುವಂತೆ ಹುಳು ಅಲ್ಲ ಎಂದೂ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ.
تدور رسالة واتس للتحذير من موز محدد وان فيه دودة ،.. الخ. وهذا غير صحيح واشاعات كاذبة.
— أ.د.فهد الخضيري (@DrAlkhodairy) October 30, 2021
ಹೆಲಿಕೋಬ್ಯಾಕ್ಟರ್ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾ ಬಗ್ಗೆ:
ಹೆಲಿಕೋಬ್ಯಾಕ್ಟರ್ ಪೈಲೋರಿ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾ ಆಗಿದ್ದು, ಅದು ಹುಳು ಅಲ್ಲ. ಹೆಲಿಕೋಬ್ಯಾಕ್ಟರ್ನೊಂದಿಗಿನ ವೈರಾಣುಗಳು ಸಾಕಷ್ಟು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿರುತ್ತವೆ, ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಪ್ರಪಂಚದ ಮೂರನೇ ಎರಡರಷ್ಟು ಜನರು ಈ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ದೇಹದಲ್ಲಿ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಕೆಲವು ಜನರಲ್ಲಿ ಈ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾವು ಹೊಟ್ಟೆಯ ಹುಣ್ಣು ಅಥವಾ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಅವರಲ್ಲಿ, ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳು ಹಲವು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನರಲ್ಲಿ, ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾ – ಜೀರ್ಣಾಂಗವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿಯೇ ಉಳಿಯಬಹುದು – ಅವು ಯಾವುದೇ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ. ಉತ್ತಮ ಆರೋಗ್ಯ ಅಭ್ಯಾಸಗಳು, ಶುದ್ಧ ಕುಡಿಯುವ ನೀರು ಮತ್ತು ನೈರ್ಮಲ್ಯವನ್ನು ಕಾಪಾಡುವುದರಿಂದ, ಜನರು ತಮ್ಮನ್ನು ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾದಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
ವೀಡಿಯೊದಲ್ಲಿ ಬಾಳೆಹಣ್ಣಿನ ಒಳಗಿನಿಂದ ತೆಗೆಯಲಾದ ಹುಳುಗಳು ಒಂದು ಪ್ರಭೇದದ ರೀತಿಯ ಹುಳುಗಳಿವೆ. ಆದರೂ ನಾವು ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿ ದೃಢೀಕರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ‘ಲಾರ್ವಾ’ ಹಂತದಲ್ಲಿರುವ ಹಣ್ಣಿನ ನೊಣಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹುಳುಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮ್ಯಾಗೊಟ್ ಹೆಣ್ಣು ನೊಣವು ಹಣ್ಣಿನೊಳಗೆ ಮೊಟ್ಟೆಯನ್ನು ಇಡುತ್ತದೆ. “ನೊಣಗಳು ಲಾರ್ವಾ ಹಂತದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಹಣ್ಣನ್ನು ತೆರೆದರೆ ಹಣ್ಣಿನ ನೊಣಗಳು ಅಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವ ಹಂತವಾಗಿದೆ.”
ಬಾಳೆಹಣ್ಣುಗಳು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸೇವಿಸುವ ಮತ್ತು ಅಗ್ಗದ ಹಣ್ಣುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ: ಅವು ಹೆಚ್ಚು ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾಡುವ ಹಣ್ಣಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಐದನೇ ಹೆಚ್ಚು ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾಡುವ ಕೃಷಿ ಉತ್ಪನ್ನವಾಗಿದೆ. ಬಾಳೆಹಣ್ಣಿನ ಜಾಗತಿಕ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತವು ಮೊದಲ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. 2018-19 ರಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 31.75 ಮಿಲಿಯನ್ ಮೆಟ್ರಿಕ್ ಟನ್ (ಜಾಗತಿಕ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಸರಿಸುಮಾರು 32%) ಬಾಳೆ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಭಾರತ ಉತ್ಪಾದಿಸಿದೆ. ಅದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಗ್ರಾಹಕರಲ್ಲಿ ಭಾರತವೂ ಒಂದಾಗಿದೆ. ವರದಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ, 2020-21ರಲ್ಲಿ ಭಾರತವು 619 ಕೋಟಿ ಮೌಲ್ಯದ ಬಾಳೆಹಣ್ಣನ್ನು ರಫ್ತು ಮಾಡಿದೆ.
ಇದಲ್ಲದೆ, ಸೊಮಾಲಿಯಾದಿಂದ ಭಾರತಕ್ಕೆ 500 ಟನ್ ಬಾಳೆಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಆಮದು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಲು ಯಾವುದೇ ಡೇಟಾ ಇಲ್ಲ. ಭಾರತವು ಸೊಮಾಲಿಯಾದಿಂದ ಬಾಳೆಹಣ್ಣನ್ನು ಆಮದು ಮಾಡಿಕೊಂಡಿಲ್ಲ ಎಂದು ವಾಣಿಜ್ಯ ಸಚಿವಾಲಯದ ಅಧಿಕೃತ ಮಾಹಿತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಸೊಮಾಲಿಯಾ ಬಾಳೆಹಣ್ಣುಗಳು ಹೆಲಿಕೋಬ್ಯಾಕ್ಟರ್ ಎಂಬ ಹುಳುವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಅದು 12 ಗಂಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಮೆದುಳನ್ನು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸಿ, ಸಾವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಹೇಳಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿರುವ ವೀಡಿಯೊ ಸುಳ್ಳು ಸಂದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.